Post by ReinPost by VBPost by ReinPost by ReinPost by VBPost by iMarkVanmiddag op NPO 1 toevallig een korte samenvatting gezien van de
ijshockeywedstrijd Canada - Zuid-Korea. In het doel van Zuid-Korea
staat een keeper met de naam Dalton. Volgens de commentator van de
NOS is deze goede man "geneutraliseerd".
Klopt het dat het woord 'goede' in deze zin niets betekent? Of ken
je Dalton?
Het is niet ongewoon om 'goede', of vaker: 'brave', te gebruiken.
Maar ik heb er bij mijn weten nog nooit 'deze' voor zien staan.
Altijd het onnadrukkelijke 'de'.
Maar "goede man" is hier dus een versteende uitdrukking/
Dat zit nog. Bij 'versteende uitdrukking' denk ik aan een
uitdrukking die nu niet meer zou ontstaan omdat een of meer
elementen eruit niet meer gangbaar zijn. Dat lijkt me hier niet
het geval.
<https://nl.wikipedia.org/wiki/Versteende_taalvorm>.
Daar staat dat een versteende taalvorm "niet meer in nieuwe
combinaties gebruikt kan worden". Dat gaat hier op want als ik "goede
man" in "bijzonder goede man" verander, krijgt "goede" ineens
betekenis en wordt het cliché verlaten. Volgens mij is het trouwens
vooral een ballerig cliché.
De mogelijkheid dat het /niet/ om een versteende uitdrukking gaat
en dat jij er toevallig weinig ervaring mee hebt (hetgeen bij jou
meteen leidt tot "ballerig"), lijk je uit te sluiten.
Hoe dan ook: je zegt enerzijds dat 'goede' in 'de goede man' geen
betekenis heeft, maar je zegt anderzijds dat men er
waarschijnlijk niet mee naar Hitler of Erdogan zal verwijzen. Dat
laatste duidt toch echt op een betekenis. Ik zou daar nog 's naar
kijken als ik jou was.
(Dat heeft altijd wel wat: mensen die met de ene bewering de
andere neutraliseren.)
Een normaal gesprek is met jou niet mogelijk. Er moet altijd direct op
de man gespeeld worden. Maar goed, dat wisten we al.
Dat "goede" geen betekenis had, spreekt voor zich, want iMark kent die
hele Dalton niet.*
Dat het mogelijk /niet/om een versteende uitdrukking gaat, was wel bij
me opgekomen. Daar hadden we het namelijk precies over.
Ik heb niet weinig ervaring met de uitdrukking en dat ik het een
ietwat ballerige uitdrukking vind, heeft ook niets met ervaring te
maken.
Als je met 'goede man' naar Hitler zou verwijzen, zou je het
betekenisloze cliché activeren. Afstoffen, zeg maar. Omdat Hitler het
prototype van een niet goede man is. Dat bewijst niet dat 'goede man'
zoals in het voorbeeld gebruikt, betekenis heeft. Zie *.
Kijk eens wat een verhaal. En allemaal zonder op de man te spelen.