Post by ***@wigPost by Sietse VliegenPost by ***@wigPost by Ruud HarmsenPost by ***@wig[..]
Post by Sietse VliegenVoor mij - en voorzover
ik me herinner voor kinderen in het algemeen - was "Opa's stoel" maar
raar. Het moest bijna wel uit boeken van vroeger komen, waar ook in
stond dat iets heel niet hinderde, dat iemand zo vlug gefietst had als
hij maar kon. En bedoeld om deftig te doen.
[..]
"Afkes tiental" zal ongetwijfeld in het Fries geschreven/vertaald
zijn, vond je dat ook raar of ouderwets? En hoe zou die titel in plat*
Fries dan zijn?
De Tsien fan Martens Afke.
https://fy.wikipedia.org/wiki/De_Tsien_fan_Martens_Afke
Dat wikipediade ik ook maar dat is geen letterlijke vertaling.
Bovendien is Marten het pake, en niet de mem. "Hij is de vader en werkt
tot 's avonds laat in het braakhok" terwijl die 10 kinders aan de mem
se (?) rokken hingen. Misselijk mannetje die Marten..
Indachtig wat Sietse zei over 'us pake syn klok' had ik toch eerder
iets verwacht als 'Us Afkes hur(?) (se?) tsien'.
Har. En zo heb ik het nooit gelezen, zelfs horen kan ik me niet
herinneren. Maar ik groeide niet op in een (toen) friestalig dorp. Wel
klopten de van- relaties en hoe die gebruikt werden. Ipv Martens Afke
had het ook "Afke fan Marten" kunnen zijn, al weet ik dat niet zeker,
misschien is dat wel platter dan in een boek hoort. Of hoorde, ttv de
vertaling.
Harre Jasses! Zo zie je maar weer. Normaal is 's wel de man, bij een
vrouw met kinderen, maar het betekent dat niet letterlijk.
Bij nader inzien ken ik maar 1 boek van Fan Hichtum verder dan het
kaft: "Schimmels voor de Koets". Mijn moeder had het vaak over Afkes
Tiental. En zij was geen type om incest te benoemen als het niet
strikt noodzakelijk was.
Die incest heeft vast geen betrekking op de inhoud.
En toch, ik had het weggelaten uit de titel als ik vertaler was.
Post by ***@wigWat Van Hichtum betreft, ik heb er nooit iets van gelezen en zie tot
mijn verbazing dat ze getrouwd was met Troelstra! Nienke van Pieter
Jelles, dus.
Ik wist het wel, maar moet bekennen dat het me ontschoten was.
Post by ***@wigIn Brabant en wsch in veel dialekten, hoor je nog wel namen als 'Harrie
van Schele Jan van ons Greet'. Er staat me vaag bij dat dat dateert uit
de tijd dat er nog geen achternamen geregistreed waren bij de
burgerlijke stand.
Dat "van" en de -s, die twee zijn geloof ik toch niet geheel
gelijkwaardig. Ik herinner me geen mannen die (het voorbeeld
aanhoudende) Nynkes Jelle genoemd werden, wel Jelle fan Nynke. Als(!)
dat de regel is/was geeft het uiteraard een ongelijkheid weer. Alsof
het idee dat Jelle Nynkes bezit was, een misverstand was dat voorkomen
moest worden, terwijl dat omgekeerd niet nodig was.
Logisch, want "van" is breder dan "bezit van". Kinderen zijn 'van', en
in een dorp waar achternamen zoiets zijn als een burgerservicenummer,
zou Jezus (Jeshua, een soort Jan in die tijd) Jezus van Jozef en Maria
zijn (niet om hem aan te spreken, wel om over hem te roddelen). Maria
zo Jozefs Maria zijn, en (als mijn idee klopt) Jozef wel Jozef van
Maria, maar niet Maria's Jozef. Externe verwekkers deden niet mee,
dus geen Jezus van God en Maria, of van de Heilige Geest en Maria.
Nu ik het er toch over heb: een andere Jozef daar in de buurt werd bij
(een soort van) achternaam genoemd: Jozef van Arimathea. Wie zijn
vader of moeder waren, staat er niet bij. Toch wisten veel van mijn
leeftijd genoten hoe die heetten. Arie en Thea. Geheime bronnen? Ik
denk eerder het Oera Linda boek, uncensored. Ja, lach er maar om!
--
Sietse
